Schetsen op oud papier
Norlan staat op en loopt naar het witte bord. Pakt een stift en begint schematisch de ligging van zijn dorp Los Meleros en de aanleg van de zwaartekrachtgedreven waterleiding uit te tekenen. Geen enkel huisje ontbreekt. En dat doet hij zo ijverig en met gevoel voor detail dat de mensen die zijn handelingen gadeslaan, gniffelen van plezier. Het zijn namelijk 26 huisjes, die getekend moeten worden. En dan moet ook Los Borges nog getekend worden, want daarom zijn we hier bijeen.
Het probleem is: Hoe leg je aan Nederlanders uit dat een berg een top heeft en dat je de ene kant via de andere kant niet altijd makkelijk kan bereiken? Maar dat het wel vaak om één gemeenschap gaat. En dat die top het onmogelijk maakt om een zwaartekrachtgedreven waterleiding voor beide zijden van de berg aan te leggen. En dat er dus dubbel geïnvesteerd moet worden. De enige mogelijkheid is dan om het uit te tekenen.
Norlan, de vertegenwoordiger van zijn gemeente, is nu begonnen om Los Borges op het witte bord te schetsen. Hij trekt een streep waar de bergrug zich bevindt. Los Borges is een woonkern uit hetzelfde dorp en de mensen daar willen ook graag water bij huis hebben. Twee jaar geleden heeft GESP het project in Los Meleros ondersteund. Alle 26 huizen van Los Meleros hebben nu een waterkraan en niet geheel onbelangrijk ook een watermeter. Elke maand controleert een lid van CAPS, het lokale watercomité, de meter en int het verbruik volgens een vooraf bepaald tarief. Met dit geld kan het waterleidingsysteem onderhouden worden en wil men later bomen planten om het gebied rondom de bron te beschermen. Regelmatig worden debiet en kwaliteit van het water gecontroleerd. Door al deze maatregelen en de goede organisatie is er van waterverspilling geen sprake. Norman zei daarover in een eerdere ontmoeting: “Niet alleen omdat we watermeters hebben, verspillen we geen water, maar ook omdat we weten dat het schaars is. Water is belangrijk en daar ga je niet onzorgvuldig mee om. Dit systeem is van ons, we weten hoe belangrijk het water is. We willen door het planten van bomen de bron goed beschermen. Daarom sparen we – als het kan – geld om daar later fruitbomen van te planten.” En hij voegt toe: “Vier maanden hebben we gewerkt om geulen te graven – vier km lang. Doodmoe waren we. Maar nu we water hebben, zijn we die ‘pijn’ al lang weer vergeten.” De waardering is groot, zo ook het besef dat het hebben van water aan huis gekoesterd moet worden. Vooral de vrouwen hebben profijt van dit systeem: “Eerst moest er twee uur gelopen worden om water te halen. En dat was dan meestal niet meer dan één emmer.”
En nu maakt Norlan zich sterk om ook in Los Borges een waterleidingsysteem aangelegd te krijgen. De gemeente San Pedro de Lóvago heeft een technisch profiel gemaakt, maar Norman zelf kan dat zeker ook laten zien. En dat doet hij overtuigend en gepassioneerd. Het wordt ons duidelijk dat het een hels karwei wordt om aan de bestaande waterleiding ook de huizen van Los Borges aan te sluiten. De waterwel voor die dorpsgemeenschap moet aan de andere kant liggen en daar ligt inderdaad ook een mooie bron. Als vertegenwoordingers van GESP beloven we na afloop dan ook om ons in te spannen om dit project te ondersteunen. Norman glundert en legt enigszins tevreden zijn stift neer.
Maar wie schetst onze verbazing als hij twee dagen later, terwijl Jo en ik over de boerenmarkt lopen, ons weer benadert en vraagt of we zijn uitleg echt wel begrepen hebben. Jo en ik knikken instemmend, maar toch laat hij ons zijn thuisgemaakte tekening zien. Met precisie heeft hij op een stuk wit inpakpapier Los Meleros en Los Borges geschetst. De bergen erom heen in groen, de huizen in rood, de waterleiding in blauw. De bergrug en het daardoor opgeworpen dilemma, wordt nu duidelijk zichtbaar.
Met al onze moderne manieren om iets te presenteren, blijkt papier nog steeds niks te hebben ingeboet aan duidelijkheid. Ook al was het vel al in de oud-papierbak beland. Voor ons is het in elk geval een bewijs van zelfredzaamheid en van inventiviteit. Mijn eigen aantekeningen in mijn notebook lijken er ineens minder toe te doen.
Dit verhaal uit 2016 verscheen eerder op kleinegoededoelen.nl en werd genomineerd voor de Partin Prijs 2016 (gesponsord door de ASN Bank).